معرفی فرآیند الکتروپولیش یا پولیش شیمیایی فلزات

[مدیر کل 3]

الکتروپولیش فرایندی است که در آن سطح ناصاف و ناهمگون فولاد ، استیل ، آلیاژهای مس و آلومینیم در یک حمام الکترولیتی بصورت صاف و صیقلی و کامالً تمیز و پلیسه گیری میشود. الکترو پولیش نه تنها روشی مناسب برای از بین بردن صدمات ناشی از جوشکاری و سنگ زنی و … است بلکه بهترین روش برای از بین بردن خراشهای میکروسکوپی و رسیدن به جالی آینه ای می باشد.

به طور کلی الکتروپولیش فلزات برای دست یابی به اهداف زیر صورت می گیرد

• دست یابی به زیبایی بهتر و افزایش قدرت انعکاس نور
•  افزایش مقاومت در برابر خوردگی
•  آماده سازی فلزات برای آبکاری ، آندایزینگ یا پوششهای تبدیلی
• حذف اثرات و صدمات ناشی از برشکاری و پرسکاری
• از بین بردن زائده های فلزی ناشی از تراشکاری
• حذف ناهمگونی ها و تنش های سطحی فلزات ناشی از اعمال برشکاری ، جوشکاری و …

کاربردهای تجاری پولیش الکتریکی از اوایل دهه ۵۰ میلادی مرسوم است.

رسمی ترین تحقیقات نحوه فرآیند در آن سالها انجام شد. در این بین رشد و کمال تکنولوژی گالوانیزه کردن به کمک این تحقیقات آمد. امروزه بیش از ۵۰۰ تاسیسات صنعتی بزرگ در سراسر جهان از این فن آوری استفاده میکنند و تعداد زیادی فروشگاه عرضه کننده ادوات این تکنیک دایر است. از پولیش الکتریکی معمولا به عنوان فرآیند معکوس روکش کاری (Plating) یاد میشود. این نوع پولیش که طبیعتی الکترو شیمیایی دارد، از ترکیب یکجریان یکسو و یک حمام الکتروشیمیایی رقیق شده رقیق شده برای برداشتن عیوب سطحی و ترکها از روی سطح قطعه فلزی کمک میگیرد.

معماری یک پروسه الکترو پولیش معمولی به طرز جالبی مشابه فرآیند روکش کاری است : یک منبع قدرت، جریان متناوب را در ولتاژ پایین به جریان مستقیم تبدیل میکند. از یک مخزین الاستیک و فولادی برای نگهداری مایع الکترولیت استفاده میشود. تعدادی صفحات سربی، مسی یا فولادی ضد زنگ به صورت شناور در الکترولیت به عنوان کاتد به قطب منفی منبع تغذیه متصل میشوند. در مقابل، گروهی از قطعات در فیکسچرهای تیتانیومی، مسی یا برنزی به سمت مثبت منبع وصل میشوند. قطعه فلزی کاتد (مثبت) بوده و در سیال الکترولیت غوطه ور است. با برقراری جریان، الکترولیت به عنوان یک هدایتگر عمل کرده و به یونهای مثبت فلزی اجازه کنده شدن از سطح قطعه را میدهد. آزادسازی گاز اکسیژن از سطح فلز عملیات را رو به جلو هدایت میکند و در نهایت عمل تمیزکاری انجام میشود.

بعد از تکمیل این پروسه، برای کندن الکترولیت های چسبیده قطعه تحت یکسری عملیات پاکسازی و خشک کردن قرار میگیرد. سطح نهایی تمیز و براق است. در حقیقت “سطح براق” اصلی ترین خصیصه قابل شناسایی در این عملیات است. مثالی از این مطلب، کاربرد الکتروپولیش در سکه زنی است.

از آنجایی که بارزترین خصیصه این روش سطح براق و پولیش شده میباشد، استفاده های زیادی از این متد نوبین فلز زدایی میشود. “پلیسه گیری” (Deburring)، “کنترل اندازه” (Size Control)، “بهبود پرداخت ریز” (Microfinish Improvement) و . . . نمونه هایی از این استفاده ها هستند.

این کاربردهای مفید الکتروپولیش کمک بزرگی به مهندسان طراح و مهندسان تولید کرده، صرفه جویی های اقتصادی وسیعی را در پی دارد. هرچند قدمت این روش به نیم قرن میرسد بهبودهای اساسی و قابل توجهی در آن انجام شده. الکترولیت های متنوعی برای پولیش رنج وسیعی از فلزات، تولید شده است. این الکترولیت های جدید که با روش های غیر سنتی تولید و با وسواس خاصب ساخته شده اند با بهبود مکانیزم جاری شدن بین الکترودها اجازه پولیش و تمیزکاری محدوده وسیعی از قطعات چه از نظر اندازه هندسی و چه جنس، به ما میدهد.

Electropolishing الکتروپولیش طلا یکی دیگر از موارد پرکاربرد این روش می باشد. در این روش مصنوعات طلایی که با روش هایی هم چون لیزر ساخته شده اند دارای لبه های تیز و سیاه رنگ می باشند که با روش الکتروپولیشینگ می توان ظاهری شکیل به آنها بخشید.